PRAWO I NIEPEŁNOSPRAWNI marzec 2025

Ulga rehabilitacyjna w PIT za 2024 rok. Pytania i odpowiedzi

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 05.03.2025
Autor: Pytania opracowała: Ewa Szymczuk, doradca socjalny z Centrum Integracja w Warszawie. Odpowiedzi: Izba Administracji Skarbowej

Prezentujemy całą publikację.
"Pierwszy kwartał roku to czas, gdy do redakcji naszego portalu trafia wiele pytań dotyczących korzystania z tzw. ulgi rehabilitacyjnej. Na 10 z nich odpowiedzieli eksperci z Izby Administracji Skarbowej w Warszawie. Trzeba jednak pamiętać, że w poszczególnych sytuacjach jedynie organy skarbowe mogą wydawać interpretacje podatkowe.
Czy osoba posiadająca orzeczenie o stopniu umiarkowanym, symbole przyczyny niepełnosprawności 05 R i 10-N, może odliczyć zakup okularów i aparatu słuchowego?
Osoba niepełnosprawna może odliczyć wydatki na zakup okularów i aparatu słuchowego, także w sytuacji, gdy podstawą orzeczenia o niepełnosprawności są inne schorzenia, niż choroby narządu wzroku i słuchu, pod warunkiem, że spełnia pozostałe warunki określone w przepisach dotyczących ulgi rehabilitacyjnej. Związek pomiędzy koniecznością korzystania z okularów i aparatu słuchowego a niepełnosprawnością podatnik powinien wykazać w taki sposób, aby organy podatkowe mogły uznać, że okulary i aparat, jako indywidualny sprzęt, są niezbędne w rehabilitacji oraz że ułatwiają wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.
Czy osoba posiadająca znaczny stopień niepełnosprawności może odliczyć zainstalowanie w domu klimatyzacji?
Osoba posiadająca znaczny stopień niepełnosprawności może odliczyć wydatek na montaż w domu klimatyzacji niezależnie od tego, jakie schorzenie jest podstawą wydania orzeczenia o niepełnosprawności. Warunkiem jest wykazanie związku pomiędzy tym wydatkiem a niepełnosprawnością w taki sposób, by organy podatkowe mogły uznać, że został on poniesiony w związku z potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności oraz że pomiędzy rodzajem poniesionego wydatku a niepełnosprawnością istnieje ścisły związek, np. okazując się zaświadczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza specjalistę stosownie do stanu zdrowia osoby z niepełnosprawnością.
Czy osoba posiadająca orzeczenie w stopniu znacznym może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej zakup telefonu?
Osoba posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności, wydatek na zakup telefonu będzie mogła odliczyć od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej, jeśli jest on przystosowany do indywidualnych potrzeb osoby z niepełnosprawnością lub osoba ta wykaże, że jest niezbędny w codziennym jej funkcjonowaniu.
Czy osoba posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności może odliczyć zakup sprzętu stomijnego?
Wydatki na zakup sprzętu stomijnego, poniesione przez osobę z orzeczeniem o niepełnosprawności, podlegają odliczeniu od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
W przypadku wydatków częściowo sfinansowanych (dofinansowanych) lub zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie - odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą, otrzymaną lub zwróconą.
Czy osoba posiadająca orzeczenie o stopniu znacznym może odliczyć w ramach ulgi zakup i montaż klimatyzacji?
Wydatki poniesione na zakup i montaż klimatyzacji mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej (także odp. na pytanie nr 2). Podatnik powinien przy tym wykazać, że wydatki zostały poniesione w związku z niepełnosprawnością i potrzebami z niej wynikającymi oraz wskazać w jaki sposób zamontowana klimatyzacja ułatwia codzienne funkcjonowanie. Dotyczy to na przykład osób, którym lekarz zalecił przebywanie w pomieszczeniach o odpowiedniej temperaturze, pozwalającej na uniknięcie chorób górnych dróg oddechowych, czy też mających trudności oddechowe.
Czy w ramach ulgi rehabilitacyjnej osoba posiadająca znaczny stopień niepełnosprawności 05-R może odliczyć zakup lodówki?
Osoby z niepełnosprawnością mogą odliczyć od dochodu wydatki na sprzęt niezbędny w rehabilitacji oraz ułatwiający wykonywanie czynności życiowych. Warunkiem jest by był to sprzęt o charakterze "indywidualnym", co wyklucza urządzenia powszechnego użytku, przeznaczone dla wszystkich, w tym np. zakup typowej lodówki.
Czy osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym, wymagająca pomocy innych osób może odliczyć w ramach ulgi używanie samochodu osobowego, którym jest wożona np. do lekarza czy na rehabilitację, ale właścicielem samochodu jest brat?
Osoba z niepełnosprawnością niebędąca właścicielem (współwłaścicielem) samochodu osobowego nie może skorzystać z tej ulgi.
Czy opiekun dziecka z niepełnosprawnością może odliczyć w ramach ulgi koszty terapii rodzinnej oraz czesnego za prywatną szkołę?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, ulga rehabilitacyjna jest dostępna dla osób z niepełnosprawnością lub osób, które utrzymują osobę z niepełnosprawnościami i które ponoszą wydatki na cele rehabilitacyjne lub ułatwiające wykonywanie czynności dnia codziennego. Odnośnie kosztów terapii rodzinnej podano za mało informacji dotyczących jej szczegółów, aby udzielić odpowiedzi. Natomiast czesne za prywatną szkołę nie podlega odliczeniu.
Rodzice dziecka są rozwiedzeni, sprawują opiekę naprzemienną i niezależnie każdy z rodziców ponosi rozmaite wydatki. Czy w tej sytuacji każdy z rodziców może skorzystać z odliczenia w ramach ulgi ponoszonych wydatków czy użytkowania własnego samochodu .
W przypadku, gdy oboje rodzice utrzymują dziecko z niepełnosprawnością i ponoszą wydatki na cele rehabilitacyjne oraz związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych, każdemu z nich przysługuje prawo do ulgi rehabilitacyjnej w wysokości faktycznie poniesionych wydatków. Ponadto w przypadku użytkowania samochodu osobowego, własnego lub stanowiącego współwłasność rodzica, każdemu z nich przysługuje odrębny (własny) limit w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.
Mam umiarkowany stopień niepełnosprawności mieszkam w mieszkaniu mojej siostry. Poniosłam wydatki na likwidację barier m.in. dostosowanie łazienki.Czy mogę te wydatki odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
Wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie mieszkania stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności podlegają odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Przepisy podatkowe nie zawierają warunku, że lokal, który jest miejscem zamieszkania osoby z niepełnosprawnością i który podlega adaptacji, musi być jej własnością lub współwłasnością.

***

Zmiana progu finansowego, większe szanse na pieniądze z tytułu świadczenia uzupełniającego

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 06.03.2025
Autor: inf. prasowa

Czytamy:
"Dzięki waloryzacji świadczeń wypłacanych przez ZUS, osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji mają większe szanse na pieniądze z tytułu świadczenia uzupełniającego. Od marca zmienił się próg finansowy, do którego Zakład ustala dla nich prawo i wysokość świadczenia uzupełniającego.

Wyższy limit

Świadczenie 500 plus Zakład Ubezpieczeń Społecznych może przyznać niesamodzielnej dorosłej osobie, która mieszka w Polsce. Musi mieć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, nie posiadać prawa emerytury, renty czy innych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub suma tych świadczeń nie przekracza od 1 marca tego roku 2552,39 złotych brutto - wyjaśnia Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.
Kwotę 500 zł ZUS może przyznać osobie, która nie ma prawa do emerytury lub renty, innych świadczeń finansowanych ze środków publicznych lub ich suma nie przekracza od początku marca tego roku 2052,39 zł brutto. Natomiast jeśli ich łączna wysokość będzie wyższa niż 2052,39 zł brutto, ale nie przekracza 2552,39 zł brutto, to ustalając wysokość świadczenia uzupełniającego ZUS zastosuje metodę "złotówki za złotówkę". Przykładowo jeśli suma świadczeń wynosi 2200 zł brutto, to świadczenie przyznane osobie niesamodzielnej będzie równe 352,39 zł".
I następny fragment:
"Od 1 marca wzrósł próg kwoty brutto emerytury, renty i innych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych, który uprawnia do dodatku dla osób niesamodzielnych. Po marcowej waloryzacji ten próg wynosi 2552,39 zł brutto. Wobec dotychczas obowiązującego limitu to wzrost o dokładnie 133,06 zł (wcześniej 2419,33 zł brutto). Wyższy próg dochodowy może więc poszerzyć krąg uprawnionych do dodatku dla osób niesamodzielnych.

Czy trzeba składać nowy wniosek?

WAŻNE! Zmiana kwoty granicznej na podstawie której ustalane jest prawo do 500 plus dla osób niesamodzielnych nie oznacza, że odbiorcy tego dodatku muszą składać nowy wniosek o jego wypłatę. Druk o symbolu ZUS ESUN należy złożyć w ZUS tylko wtedy, gdy upłynął okres, na który została orzeczona niezdolność do samodzielnej egzystencji lub jeśli nowy próg dochodowy pozwala na uzyskanie świadczenia.

Co jest dochodem?

O świadczenie mogą ubiegać się te osoby, które potrzebują pomocy innych w codziennym funkcjonowaniu i realizowaniu podstawowych potrzeb życiowych. Prawo do świadczenia 500 plus dla osób niesamodzielnych zależy też od łącznej wysokości przysługujących świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych.
Świadczenia finansowane ze środków publicznych to między innymi emerytury, renty wypłacane przez ZUS, KRUS i inne organy rentowe. Do tej grupy zaliczają się również świadczenia z pomocy społecznej o charakterze innym niż jednorazowe, np. zasiłki stałe, dodatek mieszkaniowy.
Do dochodów nie wlicza się np. dodatku i zasiłku pielęgnacyjnego, dodatku dla sieroty zupełnej, dodatku kombatanckiego czy też ryczałtu energetycznego. Nie są też brane pod uwagę świadczenia o charakterze jednorazowym, np. zasiłki socjalne lub zasiłek pogrzebowy.
Pod uwagę nie są brane świadczenie wspierające, czyli renta rodzinna przyznana po zmarłym rodzicu osobie, która stała się całkowicie niezdolna do pracy przed ukończeniem 16. roku życia lub w czasie nauki w szkole przed ukończeniem 25. roku życia. Katalog świadczeń finansowanych ze środków publicznych mających wpływ na prawo i wysokość świadczenia uzupełniającego dostępny jest na stronie www.zus.pl oraz na sali obsługi klienta w każdej placówce ZUS-u".

***

Posłowie czekają na rządowy projekt ustawy o asystencji

Grzegorz Rodziewicz , oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy 14 marca 2025 r.

Czytamy tę informację:
"Na przełomie marca i kwietnia projekt ustawy wprowadzający usługę asystencji dla osób niepełnosprawnych ma być przyjęty przez rząd i potem skierowany do prac w parlamencie - czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.
Tak zapowiedział na ostatnim posiedzeniu Sejmu Łukasz Krasoń, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej oraz pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych.
Odpowiadał on na pytanie skierowane przez grupę posłów Lewicy, którzy chcieli dowiedzieć się, na jakim etapie znajdują się prace nad przygotowanym w resorcie rodziny projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. Łukasz Krasoń wyjaśnił, że został on skierowany do konsultacji 10 grudnia 2024 r. i trwały one do 15 stycznia br. W ich trakcie odbyło się siedem spotkań, w których wzięło udział ponad tysiąc osób. Wśród nich były osoby niepełnosprawne, członkowie ich rodzin, przedstawiciele organizacji pozarządowych.
- Teraz poprawiamy ustawę, nanosimy na nią uwagi. Nasz harmonogram prac zakłada, że na przełomie marca i kwietnia zajmie się nią rząd, a potem Sejm. Chcemy, aby została podpisana jeszcze do końca kadencji obecnego prezydenta i weszła w życie w połowie 2026 r. - mówił Łukasz Krasoń. Dodał, że ustawa będzie generować duże koszty dla budżetu państwa - prawie 70 mld zł w ciągu pierwszych 10 lat jej obowiązywania, dlatego wymagała uzgodnień z Ministerstwem Finansów, a na to potrzeba było czasu. Z tego też powodu jej projekt został pokazany w grudniu 2024 r., a nie po wakacjach ubiegłego roku, jak początkowo planowano".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 10 marca 2025 r.
autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR

***

Trybunał Konstytucyjny: wykluczenie osób z niepełnosprawnością z możliwości przyznania świadczenia pielęgnacyjnego jest niekonstytucyjne

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 20.03.2025
Autor: PAP

Czytamy:
"Obowiązujący do początku 2024 roku przepis ustawy o świadczeniach rodzinnych wykluczający osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności z możliwości przyznania świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad inną osobą niepełnosprawną jest niekonstytucyjny - orzekł 18 marca Trybunał Konstytucyjny.
Sprawa przed Trybunałem Konstytucyjnym wyniknęła ze skargi konstytucyjnej mężczyzny, któremu wójt gminy odmówił prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w związku z koniecznością roztoczenia opieki nad żoną, wobec której stwierdzono niezdolność do samodzielnej egzystencji.
Decyzja wójta przed Trybunałem
Wójt uznał, że mężczyźnie nie przysługuje to świadczenie, gdyż jest on osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym oraz ma ustalone prawo do renty inwalidzkiej.
Takie rozstrzygnięcie wójta podtrzymały sądy administracyjne. Jednak według TK nie jest dopuszczalna regulacja, która pozbawia możliwości uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego przez wszystkie osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności, które sprawują opiekę nad (inną) osobą niepełnosprawną.
- W ocenie Trybunału, zakładając racjonalność ustawodawcy, trudno byłoby przyjąć, że wyszedł on z założenia, iż osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności nie są w ogóle zdolne, by wykonywać funkcje opiekuńcze wobec najbliższych osób, także niepełnosprawnych. Założenie takie miałoby zresztą charakter dyskryminacyjny - czytamy w komunikacie TK informującym o wtorkowym wyroku.
Zgodnie z ówczesnym brzmieniem ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługiwało, poza na przykład rodzicami, także "innym osobom, na których (...) ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności".
Osoby z niepełnosprawnością mogą być zdolne do sprawowania opieki
We wtorek TK wskazał, że "rodzina, w której niepełnosprawność dotknęła zarówno osobę, która wymaga opieki, jak również osobę sprawującą nad nią opiekę, jest w szczególnie trudnej sytuacji".
- Tym bardziej ustawodawca powinien ze szczególną rozwagą uwzględniać różne sytuacje, w których osoby takie mogą się znajdować. Może się przecież zdarzyć - czego dowodzi sytuacja skarżącego w sprawie niniejszej - że osoby niepełnosprawne zobowiązane do alimentacji są zdolne do sprawowania opieki i czynią to zgodnie z potrzebami bliskiej osoby, chciałyby w dalszym ciągu pracować, lecz na skutek niepełnosprawności członka rodziny muszą z pracy zrezygnować - uzasadnił Trybunał.
Według TK, wprowadzając takie ograniczenie i "czyniąc to tylko w odniesieniu do jednej wybranej grupy osób spośród wszystkich objętych zakresem normowania, ustawodawca nie podał żadnych argumentów swojej decyzji o wyłączeniu osób o znacznym stopniu niepełnosprawności z kręgu uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego".
Niedopuszczalna regulacja
W komunikacie informującym o wyroku można przeczytać, że "na organach państwowych, samorządowych oraz innych podmiotach stosujących przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych, a także przepisy innych ustaw, mających znaczenie dla wypłaty świadczeń pielęgnacyjnych, ciąży obowiązek rzetelnej weryfikacji stanów faktycznych w rozpatrywanych sprawach o wypłatę świadczeń pielęgnacyjnych".
Dlatego - według TK - nie jest dopuszczalna regulacja, która "generalnie i abstrakcyjnie pozbawia możliwości uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego przez wszystkie osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności, które sprawują opiekę nad (inną) osobą niepełnosprawną".
Zakwestionowany we wtorek przez TK przepis został zmieniony od początku zeszłego roku na mocy nowej ustawy o świadczeniu wspierającym. Jak jednak zaznaczono w komunikacie Trybunału, wtorkowe orzeczenie daje możliwość wznowienia przez zainteresowane osoby - w tym mężczyznę, którego dotyczyła skarga konstytucyjna - postępowań o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego.
Trybunał rozpoznał sprawę w składzie pięciu sędziów. Przewodniczył mu Rafał Wojciechowski, sprawozdawcą był Andrzej Zielonacki.
Przed rokiem Sejm podjął uchwałę, w której stwierdził, że "uwzględnienie w działalności organu władzy publicznej rozstrzygnięć TK wydanych z naruszeniem prawa może zostać uznane za naruszenie zasady legalizmu przez te organy". Od czasu podjęcia tamtej uchwały przez Sejm wyroki TK nie są publikowane w Dzienniku Ustaw.
Z kolei w przyjętej w grudniu 2024 r. uchwale rządu stwierdzono m.in., że ogłaszanie w dziennikach urzędowych rozstrzygnięć TK mogłoby doprowadzić do utrwalenia stanu kryzysu praworządności. Jak dodano, "nie jest dopuszczalne ogłaszanie dokumentów, które zostały wydane przez organ nieuprawniony".

***

Nowy pomysł w zespole Brzoski. Stałe orzeczenia o niepełnosprawności i lista schorzeń

Źródło: PAP - 18 marca 2025 r.

Czytamy:
"- Wiele osób zwracało uwagę na konieczność wielokrotnego ubiegania się o orzeczenia w przypadku schorzeń, które są trwałe i nie rokują poprawy - powiedziała Dorota Korycińska z zespołu "Sprawdzamy" Rafała Brzoski. Poinformowała, że propozycją jest wprowadzenie stałych orzeczeń, by oszczędzić czas pacjentów, lekarzy i orzeczników.
Prezeska Federacji Onkologicznej jest członkiem rady ekspertów do spraw ochrony zdrowia w zespole "Sprawdzamy", czyli inicjatywie przedsiębiorców i ekspertów pod przewodnictwem prezesa InPostu Rafała Brzoski.
Korycińska powiedziała PAP, że rada otrzymała pierwszą transzę zgłoszonych problemów. Zaznaczyła, że dotyczyły one funkcjonalności systemu ochrony zdrowia i orzekania o niepełnosprawności.
- Trzeba wrócić do stworzenia listy schorzeń, wad wrodzonych, zespołów zaburzeń rozwojowych i niepełnosprawności, które uprawnią do orzeczenia o niepełnosprawności na stałe - zaapelowała.

Stałe orzeczenia o niepełnosprawności i lista schorzeń
- Pomimo braku przepisów zabraniających stałych orzeczeń nie są one wystawiane. Nie wymaga to zmiany przepisów, ale praktyki. Opracowałam rozwiązanie tego problemu - zauważyła Dorota Korycińska z zespołu "Sprawdzamy" zajmującego się deregulacją. Powiedziała, że w tym kontekście pojawił się również wątek stworzenia listy schorzeń, wad wrodzonych, zespołów zaburzeń rozwojowych i niepełnosprawności, które powinny uprawniać do orzeczenia o niepełnosprawności na stałe.
- Te z grup wymienionych wcześniej, które nie rokują poprawy w ciągu wielu lat, powinny być uwzględnione w tej liście, by uniknąć konieczności wielokrotnego składania wniosków. Projekt listy schorzeń genetycznych pojawił się kilka lat temu. Uważam, że trzeba do niego wrócić - podkreśliła Korycińska.
Nad listą schorzeń kwalifikujących do otrzymania bezterminowo orzeczenia o niepełnosprawności pracowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w rządzie Zjednoczonej Prawicy. W propozycji ówczesnego Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych znalazły się rzadkie choroby genetyczne, które umożliwiałyby uzyskanie bezterminowo orzeczenia dzieciom do 16. roku życia. Prac jednak nie ukończono".

***

Kiedy Legitymacja osoby niepełnosprawnej trafi do mObywatela?

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 18.03.2025
Autor: oprac. MR

Czytamy:
"Od dłuższego czasu spływają do naszej redakcji pytania dotyczące digitalizacji legitymacji osoby niepełnosprawnej. Nasi czytelnicy dopytują, kiedy będzie ona dostępna w aplikacji mObywatel. Pytanie w tej sprawie skierowaliśmy do Ministerstwa Cyfryzacji i Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Z odpowiedzi przesłanej nam przez resort cyfryzacji dowiadujemy się, że obecnie trwają prace legislacyjne nad rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającym rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.

Prace legislacyjne są finalizowane

Właśnie ta zmiana rozporządzenia ma być konieczna dla wdrożenia mLegitymacji osoby niepełnosprawnej w aplikacji mObywatel.
- Określenie terminu udostępnienia dokumentu będzie możliwe po wejściu w życie tego rozporządzenia. W sprawie postępu prac nad tym rozporządzeniem prosimy o bezpośredni kontakt z MRPiPS - informuje Ministerstwo Cyfryzacji".

***

Podwójny rencista zapłaci dwie składki zdrowotne

Rzeczpospolita z dnia 12.03.2025 r.
Paulina Szewioła

Czytamy:
"W sytuacji jednoczesnego pobierania renty rodzinnej i renty socjalnej oba świadczenia jako samoistne tytuły powinny być obciążone składką zdrowotną.
Sprawa, na kanwie której zapadło rozstrzygnięcie, dotyczyła ubezpieczonego, który uzyskuje dwa świadczenia. Po pierwsze, od 2 października 2004 r. ZUS przelewa mu rentę socjalną.
Przypomnijmy, że renta socjalna przysługuje osobom pełnoletnim całkowicie niezdolnym do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
- przed ukończeniem 18. roku życia, w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej
- przed ukończeniem 25. roku życia, w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Ponadto mężczyzna od 2 stycznia 2021 r. pobiera też rentę rodzinną po zmarłym ojcu. Ona należy się z kolei uprawnionym członkom rodziny po osobie, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, oraz ubezpieczonej, która spełniła warunki do przyznania tych świadczeń.
Problem w tym, że od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje korekta sposobu dotowania renty socjalnej. Od tego dnia te świadczenia wypłacane przez ZUS i KRUS są finansowane z Funduszu Solidarnościowego, a nie z budżetu państwa. Kierując się tą zasadą, ZUS odmówił podwójnemu renciście prawa do zwolnienia z konieczności odprowadzenia jednej składki zdrowotnej.
Od tej decyzji odwołał się ubezpieczony. Jego zdaniem tylko renta socjalna powinna być oskładkowana. Takie twierdzenie wywodzi on z art. 82 ust. 7 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. DzU z 2024 r., poz. 146 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem w przypadku zbiegu tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, gdy w ramach każdego z nich składka finansowana jest z budżetu państwa, należy się ona wyłącznie z tytułu, który powstał najwcześniej. Jego zdaniem, skoro renta socjalna finansowana jest z budżetu państwa, zaś renta rodzinna jest opłacana w części z budżetu państwa, to składka powinna być odprowadzana tylko od renty socjalnej.
Sąd I instancji przyznał jednak rację ZUS. Odwołanie złożył ubezpieczony. W opinii sądu apelacyjnego faktycznie można się pokusić o stwierdzenie, że oba świadczenia pochodzą z budżetu państwa. Jednak ostatecznie skierował to zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia SN.
Chciał wiedzieć, czy w związku ze zmianą przepisów o rencie socjalnej z dniem 1 stycznia 2020 r. ubezpieczony mający prawo do renty rodzinnej i renty socjalnej zobowiązany jest odprowadzić składki na ubezpieczenie zdrowotne od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie.
SN uznał w uchwale podjętej 11 marca, że w sytuacji jednoczesnego pobierania renty rodzinnej i socjalnej oba świadczenia jako samoistne tytuły powinny być obciążone składką zdrowotną. Organ rentowy powinien zatem odrębnie obliczać, pobierać i odprowadzać składkę od każdego z nich.
W ustnych motywach rozstrzygnięcia sędzia sprawozdawca Renata Żywicka wskazała, że uchwała została podjęta z uwagi bardziej na rolę edukacyjną SN, bo przepisy są w tym zakresie jasne. Jak wskazała, podstawowa zasada jest bowiem taka, że jeżeli mamy dwa tytuły, to składka jest odprowadzana od każdego z nich. Źródło finansowania nie ma tu nic do rzeczy.
Sygnatura akt.: III UZP 2/24"

***

Firma może kupić program komputerowy z zakładowego funduszu rehabilitacji

Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy 10 marca 2025 r.

Czytamy:
"Przepisy nie zawierają wymogu, aby wyposażenie stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej sfinansowane ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych miało szczególne właściwości albo było specjalistycznym sprzętem - czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.
Tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, który zajmował się skargą dotyczącą gospodarowania pieniędzmi ZFRON. Złożył ją pracodawca, który ze środków tego funduszu kupił program komputerowy do obsługi kadrowo-płacowej jako element wyposażenia stanowiska pracy pracownika z dysfunkcją zdrowotną. Gdy jednak zwrócił się do urzędu skarbowego o wydanie dla tego wydatku zaświadczenia o uznaniu go za pomoc de minimis, fiskus odmówił jego wystawienia.
Uzasadnił to tym, że z zebranego materiału dowodowego nie wynika, że oprogramowanie jest szczególnie przystosowane do potrzeb konkretnej osoby, która zmaga się z niepełnosprawnością ruchową. To oznacza, że pracodawca może zakupić je dla każdego innego pracownika biurowego zatrudnionego na stanowisku specjalisty ds. płac, bez względu na to, czy ma on orzeczony stopień niepełnosprawności.
Analogiczne stanowisko zajął dyrektor izby administracji skarbowej, do którego firma wniosła zażalenie. On również podkreślił, że poniesiony ze środków ZFRON wydatek nie przyczynia się do zmniejszenia barier i ograniczeń wynikających z niepełnosprawności pracownika, a więc nie ma na celu jego realnej rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej. Pracodawca na to postanowienie złożył skargę do WSA w Łodzi. Zarzucał w niej fiskusowi zawężenie wykładni przepisów rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2007 r. w sprawie ZFRON (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1145 ze zm.), przez przyjęcie, że nie jest możliwe pokrywanie na ich podstawie wydatków związanych z wyposażeniem stanowiska pracy, które nie stanowią zakupu specjalistycznego sprzętu służącego wyłącznie osobom niepełnosprawnym.
WSA orzekł, że skarga firmy zasługiwała na uwzględnienie i uchylił postanowienie organu odwoławczego. Zgodził się z nią, że przepisy rozporządzenia nie zawierają warunku wskazującego, że środki ZFON mogą być wydatkowane wyłącznie na sprzęt o ponadstandardowym charakterze, który jest dodatkowo dostosowany do potrzeb niepełnosprawnego pracownika. Sąd podkreślił przy tym, że w przepisach rozporządzenia mowa jest po prostu o wyposażeniu stanowiska pracy, nie wymagają one zaś, aby było ono związane z niepełnosprawnością pracownika. Ponadto wyjaśnił, że wbrew argumentom fiskusa nie jest tak, że za decyzją o zakupie oprogramowania stały przede wszystkim potrzeby pracodawcy, a nie jego pracownika. W ocenie WSA nie można ich przeciwstawiać, bo realizacja potrzeb rehabilitacyjnych pracownika - poprzez odpowiednie wyposażenie stanowiska pracy - jest jednocześnie realizacją potrzeby pracodawcy, zapewnienia efektywności świadczonej przez podwładnego pracy".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 6 marca 2025 r.
autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR

***

Termin na złożenie sprawozdań finansowych za 2024 rok

Grzegorz Rodziewicz , oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy 13 marca 2025

Czytamy:
"Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przypomina, że zgodnie z przepisami, przedsiębiorca o wielkości innej niż mikro- lub mały przedsiębiorca, ubiegający się o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, przedstawia PFRON sprawozdania finansowe sporządzane zgodnie z przepisami o rachunkowości lub oświadczenie, w którym wskazuje, że nie jest zobowiązany do sporządzania takich sprawozdań.
Wnioskodawcy, którzy złożą elektroniczne sprawozdania do KRS, nie muszą składać ich do PFRON. Należy jednak mieć na uwadze, iż złożone w KRS sprawozdania finansowe będą weryfikowane przez Fundusz pod kątem braków formalnych/błędów finansowych i w razie stwierdzenia nieprawidłowości, PFRON ma prawo wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia.
Przedsiębiorcy o wielkości innej niż mikro- lub mały przedsiębiorca, którzy nie składają sprawozdań finansowych do KRS, mają obowiązek dostarczenia elektronicznego sprawozdania finansowego za 2024 r. lub "oświadczenia o braku obowiązku sporządzania sprawozdania finansowego za 2024 r." do właściwego terytorialnie Oddziału PFRON do dnia 15 lipca 2025 r."
PFRON (07-03-2025)
autor: Wydział ds. Postępowań Administracyjnych III,
oprac.: GR