PRAWO I NIEPEŁNOSPRAWNI lipiec 2021

***

Nowy Rzecznik Praw Obywatelskich: usługi zamiast DPS-ów

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 08.07.2021
autor: rozmawiał Mateusz Różański

Czytamy:
"Prof. Marcin Wiącek
Sejm poparł kandydaturę prof. Marcina Wiącka na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO). Czy jeśli obejmie on to stanowisko, prawa osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów będą dla niego priorytetem?

Mateusz Różański: Pańscy poprzednicy przywiązywali dużą wagę do wdrażania Konwencji ONZ o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami. Czy będzie Pan kontynuował ich pracę?
Prof. Marcin Wiącek: Każda moja wypowiedź dotycząca tego, jak ja widzę pełnienie urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich, rozpoczyna się od problematyki ochrony praw osób z niepełnosprawnościami. To jest mój absolutny priorytet. I będę kontynuował pracę nad realizacją i jak najlepszym wdrażaniem Konwencji o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami.
Jestem zwolennikiem deinstytucjonalizacji i wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Uważam, że należy apelować do jak największej liczby organów państwa, tak by było jak najwięcej asystentów osobistych, mieszkań chronionych. Tak, żeby nie było konieczności opieki nad osobami z niepełnosprawnościami w domach pomocy społecznej. Dostrzegam też problemy życia codziennego osób z niepełnosprawnościami: bariery architektoniczne, problemy z uzyskaniem pomocy socjalnej, a także potrzebę wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami. Te kwestie to dla mnie absolutny priorytet.

Użył Pan bardzo ważnego słowa - deinstytucjonalizacja. Jest ono o tyle ważne, że obecnie wiele osób z niepełnosprawnościami jest zamkniętych w domach pomocy społecznej, a ich prawa są drastycznie ograniczane. Czy jako Rzecznik zajmie się Pan tą sprawą?
Oczywiście. Jednym z pierwszych działań, jakie mam zamiar podjąć, jeżeli zostanę Rzecznikiem Praw Obywatelskich, jest spotkanie z przedstawicielami organizacji społecznych zajmujących się ochroną praw osób z niepełnosprawnościami. A to po to, by poznać najważniejsze problemy i swoje pierwsze działania podjąć w porozumieniu z nimi. Bo to te organizacje społeczne wiedzą najlepiej, jakie są najbardziej palące problemy osób z niepełnosprawnościami.

Dotknął Pan tematu nierówności świadczeń otrzymywanych przez różne grupy opiekunów.
Tu rolą Rzecznika Praw Obywatelskich jest przede wszystkim wystąpienie do organów odpowiedzialnych za kształt polskiego prawa: ministerstw i komisji sejmowych z prośbą o jak najpilniejsze podjęcie dyskusji nad zmianą prawa w tym zakresie. Bo to prawo jest wadliwe.

W najbliższym czasie czeka nas reforma orzecznictwa o niepełnosprawności. Czy będzie Pan jako Rzecznik przyglądać się tej reformie i temu, co ona przyniesie?
W tej chwili mamy w Polsce 6 systemów orzekania o niepełnosprawności. To jest zdecydowanie za dużo. Prowadzi to do wielu nadmiernych formalności i problemów. Dlatego potrzebne jest to, by ujednolicić system orzekania o niepełnosprawności. Ale to też wymaga rozmowy z parlamentem, komisjami sejmowymi i zmian prawnych. I jako RPO zobowiązuję się te rozmowy podjąć.

Wspomniał Pan też o barierach architektonicznych, które w poważny sposób utrudniają osobom z niepełnosprawnością życie. Czy podejmie pan działania również w tej kwestii?
Jak najbardziej. Są akty prawa międzynarodowego, prawa europejskiego, które trzeba wdrożyć. Bariery architektoniczne powinny być eliminowane wszędzie, gdzie tylko się da. Również w starych budynkach, które powstały przed 1995 rokiem. Bo tu jest problem - nie ma przepisów, które nakładałyby obowiązek dostosowania do potrzeb osób z niepełnosprawnością budynków powstałych przed 1995 rokiem. W tym temacie też warto byłoby podjąć rozmowę z właściwymi ministerstwami, aby tę kwestię rozwiązać pod względem prawnym.

Rozmowę przeprowadziliśmy 6 lipca 2021 r., natomiast 8 lipca Sejm wybrał prof. Marcina Wiącka na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich. Jego kandydaturę, którą poparli nie tylko politycy partii rządzącej, ale też opozycji, musi jeszcze zatwierdzić Senat. Decyzję senatorów poznamy w najbliższym czasie.

Prof. Marcin Wiącek - prawnik, doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, od 2017 kierownik Zakładu Praw Człowieka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego".

Od siebie dodamy, że w dniu 22 lipca br. Senat RP zatwierdził prof. Marcina Wiącka na funkcję Rzecznika Praw Obywatelskich.

***

Rząd sam podejmuje decyzję w sprawie waloryzacji

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy LIP 5, 2021

Czytamy:
"W przyszłym roku renty i emerytury mają wzrosnąć o ustawowe minimum. Tak wynika z założeń do projektu rozporządzenia Rady Ministrów, które zostały właśnie opublikowane - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Coroczna waloryzacja świadczeń ma umożliwić zachowanie ich realnej wartości w stosunku do inflacji. Kluczową sprawą jest w tym wypadku wskaźnik waloryzacji, czyli średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w poprzednim roku, zwiększony o co najmniej 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia.
Zwiększenie wskaźnika podlega co roku negocjacjom w ramach Rady Dialogu Społecznego. Tak też było teraz. W czerwcu odbyły się spotkania, na których omawiano tę kwestię.
Strona rządowa zaproponowała ustawowe minimum wynoszące 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2021 r. Jednak o ile jeszcze udało się przekonać do tego pomysłu organizacje pracodawców, to już związki zawodowe były do końca na "nie". Trzy centrale związkowe - OPZZ, NSZZ "Solidarność" i Forum Związków Zawodowych zaproponowały zwiększenie wskaźnika o co najmniej 50 proc. wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. W ich ocenie zagwarantowałoby to odczuwalną poprawę sytuacji finansowej emerytów i rencistów.
W efekcie Rada Dialogu Społecznego nie wypracowała wspólnego stanowiska w tym zakresie. W takiej sytuacji rząd, w terminie 21 dni od dnia zakończenia negocjacji, w drodze rozporządzenia, samodzielnie określa wysokość zwiększenia.
W konsekwencji, według rządowych szacunków, wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2022 r. ma wynieść nie mniej niż 104 proc. Chociaż już teraz eksperci uważają, że te założenia są mało realne".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 5 lipca 2021 r.
Utor: Paulina Szewioła, oprac.: GR

***

Jest projekt zmian przepisów o uldze podatkowej. Przeczytaj, co będzie można odliczyć

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 28.07.2021
autor: Mateusz Różański
Źródło: legislacja.rcl.gov.pl

Do opiniowania trafił projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Zakłada on szereg zmian w przepisach o uldze rehabilitacyjnej. Co oznaczają one dla osób z niepełnosprawnością i ich rodzin?
Celem projektowanej ustawy jest stworzenie przyjaznego i sprawiedliwego systemu podatkowego. Stąd też szereg zmian, zwiększających katalog wydatków, które można odliczyć od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej podczas rozliczania PIT.

Odliczysz wydatki na sprzęt

Projekt zakłada, że od podstawy podatkowej będzie można odliczyć wydatki na zakup, naprawę lub wypożyczenie wyrobów medycznych: protezy, ortezy, gorsety korekcyjne, aparaty słuchowe czy sprzęt stomijny (pełną listę można znaleźć w załączniku do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z maja 2017 roku).
Odliczeniu podlegać będą też wydatki na wyposażenia, umożliwiające używanie tych wyrobów zgodnie z przewidzianym zastosowaniem.

Pieluchy i pieluchomajtki uwzględnione

Ponadto odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej będą podlegały wydatki poniesione na: pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, chłonne majtki, podkłady i wkłady anatomiczne. Odliczenie to będzie limitowe kwotą 2 280 zł.

Opiekun odliczy koszt pobytu na turnusie

Nowe przepisy wprowadzą też możliwość odliczenia wydatków za pobyt opiekuna przebywającego wraz z osobą z niepełnosprawnością w tym dzieci do lat 16 - na turnusie rehabilitacyjnym lub w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego i rehabilitacji leczniczej. Dotychczas odliczeniu podlegały jedynie wydatki poniesione na pobyt na turnusie rehabilitacyjnym i w tych zakładach jedynie samych osób z niepełnosprawnością.

Nie tylko przejazdy własnym autem

Zmiana przepisów pozwoli też na odliczenie wszelkich wydatków poniesionych na przewóz osoby z niepełnosprawnością, w tym dzieci do lat 16, nie tylko związanych z przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Zaproponowana zmiana ostatecznie porządkuje przepisy dotyczące wydatków na przejazdy osób z niepełnosprawnością. Po zmianie, jak podobnie jest to w przypadku używania własnego samochodu - odliczenie będzie możliwe bez względu na cel, któremu miał służyć przewóz osoby z niepełnosprawnością.

Limit dochodów unormowany

W projekcie ustawy zawarty jest też przepis, który normuje limit dochodowy dotyczący dochodu osoby z niepełnosprawnością. Nieprzekroczenie go oznacza, że osoba ta pozostaje na utrzymaniu innej bliskiej osoby. Przepis ten jednocześnie nie pozbawia prawa do odliczenia wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne przez samą osobę z niepełnosprawnością (jeżeli takie wydatki poniosła). Przyznaje natomiast prawo do odliczenia wydatków poniesionych przez inną osobę - o ile są to wydatki na cele rehabilitacyjne na rzecz współmałżonka, dzieci własnych i przysposobionych, dzieci obcych przyjętych na wychowanie, pasierbów, rodziców, rodziców współmałżonka, rodzeństwa, ojczyma, macochy, zięciów i synowych. Jest jednak warunek: dochody osoby niepełnosprawnej nie mogą przekraczać dwunastokrotności kwoty renty socjalnej w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Szczegółowe informacje można znaleźć w uzasadnieniu do projektu ustawy.

***

Płaca minimalna dzieli partnerów społecznych

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy LIP 13, 2021

Czytamy:
"W przyszłym roku najniższe wynagrodzenie wzrośnie prawdopodobnie o 200 zł. Pracodawcy i związkowcy nie wypracowali wspólnego stanowiska w tej sprawie, więc ostateczną decyzję podejmie rząd. Kwestia ta była tematem posiedzenia prezydium Rady Dialogu Społecznego - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Rządowa propozycja zakłada, że w 2022 r. pensja minimalna ma wynieść 3 tys. zł brutto, czyli o 200 zł więcej niż obecnie. To kwota tylko nieznacznie wyższa od tej gwarantowanej przepisami (2984,70 zł).
Wiele wskazuje na to, że wstępna propozycja może stać się ostateczną, bowiem partnerzy społeczni mają wyraźnie rozbieżne stanowiska w tej kwestii. Organizacje pracodawców postulują wzrost jedynie o najniższą wartość wynikającą z ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2177). Inaczej do sprawy podchodzą jednak związkowcy. Ogólnopolskie centrale postulują podwyżkę o 300 zł, czyli do 3,1 tys. zł, oraz dodatkowo kwotę wolną od podatku. Swoją propozycję najczęściej uzasadniają wysokim wskaźnikiem inflacji, która wywołuje wzrost wydatków gospodarstw domowych.
Mimo iż postulat pracodawców pokrywa się w zasadzie z propozycją rządu, to jednak oni mają sporo wątpliwości. - Brak propozycji rozwiązań w ramach Polskiego Ładu powoduje, że negocjacje partnerów społecznych są trudne, aby nie powiedzieć, że bezprzedmiotowe - podkreśla prof. Jacek Męcina z Konfederacji Lewiatan, przewodniczący zespołu ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych.
Brak porozumienia oznacza, że minimalną płacę określi rząd w rozporządzeniu do 15 września br.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 13 lipca 2021 r.
autor: Paulina Szewioła, Anna Zaleska, oprac.: GR

***

MF: nie będzie likwidacji ulgi rehabilitacyjnej. Szerszy katalog wydatków do odliczenia

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 13.07.2021
autor: PAP

Czytamy:
"Program "Polski Ład" nie zawiera propozycji likwidacji ulgi rehabilitacyjnej, w tym odliczenia na leki ulga rehabilitacyjna jest odliczana od dochodu, a nie od podatku - podał resort finansów. Ustawa PIT nie przewiduje odliczenia wydatków na leki poniesionych przez emerytów - dodał.
Ministerstwo Finansów zapewniło, że działania rządu w obszarze podatku dochodowego, realizujące zapowiedzi ogłoszone w "Polskim Ładzie", zawierają pakiet zmian, który ma uczynić system podatku dochodowego w Polsce bardziej sprawiedliwym społecznie.
"Program przewiduje m.in. podniesienie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł i podwyższenie progu dochodowego obowiązującego w skali podatkowej do 120 tys. zł. Na proponowanych zmianach skorzysta 18 mln Polaków. Korzystne rozwiązania dotyczyć będą ponad 90 proc. emerytów i rencistów, przy czym 2/3 z tej grupy podatników nie zapłaci podatku dochodowego w ogóle" - podkreślono.
Resort dodał, że "Polski Ład" nie przewiduje likwidacji ulgi rehabilitacyjnej, w tym odliczenia na leki.

Konieczne orzeczenie

Wskazano, że przepisy ustawy PIT nie przewidują odliczenia wydatków na leki poniesionych przez emerytów, chyba że posiadają oni orzeczenie o niepełnosprawności.

"Wydatki takie mogą bowiem odliczyć od dochodu wyłącznie osoby niepełnosprawne zaliczane do jednej z trzech grup inwalidzkich lub osoby mające na utrzymaniu osoby niepełnosprawne. Odliczeniu podlega kwota stanowiąca różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu, a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo)" - wyjaśniono.

Ministerstwo poinformowało, że dla osoby niepełnosprawnej będącej emerytem (rencistą) odliczającej obecnie wydatki na leki i uzyskującej miesięczne dochody w kwocie 1 300 zł, wprowadzenie kwoty wolnej w wysokości 30 tys. zł będzie korzystniejsze finansowo, bowiem całość jej dochodów nie będzie podlegać opodatkowaniu - zatem jego emerytura (renta) wzrośnie o kwotę płaconego obecnie podatku.
Resort podał też przykłady, że w wyniku wprowadzenia zapowiedzianych zmian podatnik pobierający miesięczne świadczenie rentowe w kwocie 1 300 zł zyska rocznie 918 zł. Z kolei podatnik pobierający miesięczne świadczenie emerytalne w kwocie 2 500 zł zyska rocznie 2 250 zł.

MF podaje przykłady wyliczeń

"Dzisiaj rencista, którego świadczenie wynosi 15 600 zł rocznie (1 300 zł miesięcznie) płaci roczny podatek w wysokości 918 zł. Zatem jego renta wzrośnie o kwotę płaconego obecnie podatku, natomiast korzyść z odliczenia leków wynosi 17 proc. kwoty poniesionych wydatków. Przy odliczeniu wydatków na leki, wynoszących rocznie przykładowo 500 zł, korzyść podatnika z odliczenia wynosi ok. 85 zł, a w sytuacji wydatku w wysokości 2 724 zł, korzyść podatnika wynosi ok. 463 zł. Zatem obecnie po odliczeniu ulgi na leki w kwocie 2 724 zł jego świadczenie "na rękę" wynosi 13 762,00 zł, po wprowadzeniu zmian wyniesie 14 196,00 zł" - wytłumaczono.

Składka zdrowotna

Dodano, że jednocześnie brak możliwości odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne od podatku nie wpłynie na wysokość obciążeń większości emerytów/rencistów, w tym pobierających świadczenia w kwotach 1 300 zł i 2 500 zł.

Ministerstwo zwróciło uwagę, że wyższej składki zdrowotnej nie zapłacą osoby, które obecnie płacą tę składkę do wysokości zaliczki na podatek dochodowy.
"W Polskim Ładzie została zachowana zasada, zgodnie z którą w przypadku, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne będzie wyższa od kwoty obliczonej w taki sposób jak zaliczka na podatek dochodowy obliczana na dotychczasowych zasadach, tj. na zasadach obowiązujących przed zmianami, to składka zdrowotna będzie płacona do wysokości tej kwoty. Oznacza to, że osoby, które do końca 2021 roku płaciły składkę zdrowotną do wysokości zaliczki na podatek dochodowy, nadal będą płaciły składkę obniżoną do takiej kwoty" - zapewniono.

Szerszy katalog wydatków uprawnionych do odliczenia

Resort dodał, że projekt ustawy mający realizować zakres podatkowy w Polskim Ładzie zawiera korzystne dla podatników zmiany polegające na rozszerzeniu katalogu wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
Listę podlegających odliczeniu wydatków rehabilitacyjnych uzupełniono bowiem o wydatki poniesione na m.in.
- odpłatne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne (dotychczas tylko zabiegi rehabilitacyjne)
- wypożyczenie (wynajęcie) sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności (np. wypożyczenie koncentratora tlenu)
- zakup pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych (do wysokości nieprzekraczającej rocznie kwoty 2 280 zł).

Ministerstwo poinformowało, że lista zawiera też:
- odpłatny przewóz osoby niepełnosprawnej i dzieci niepełnosprawnych do lat 16, niezależnie od celu podróży (np. do lekarza)
- pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dziecka niepełnosprawnego do lat 16, wraz z tą osobą, na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładach rehabilitacji leczniczej
- odpłatny przejazd środkami transportu publicznego opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dziecka niepełnosprawnego do lat 16, w związku z pobytem osoby niepełnosprawnej na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej.
Ministerstwo przypomniało, że wsparcie emerytów odbywa się też poprzez 13. i 14. emerytury.

Najniższa stawka podatku PIT

Dodano, że 1 października 2019 r. weszła w życie nowelizacja ustawy PIT, która zmniejszyła (z tym dniem) o 1 pkt proc. najniższą stawkę podatku PIT, o której mowa w skali podatkowej (z 18 proc. na 17 proc.).
"Zmniejszenie to przyniosło efekt w postaci powszechnej obniżki podatku o około 6 proc. Na obniżce skorzystali wszyscy podatnicy. W wyniku tej zmiany w kieszeniach emerytów i rencistów pozostało ponad 2 mld zł. Podatnik pobierający miesięczne świadczenie rentowe w kwocie 1 300 zyskał rocznie 125 zł, natomiast świadczenie w kwocie 2 500 zł - 269 zł" - podsumowano".

***

Zwolnił z pracy kobietę z zespołem Downa, która otrzyma 300 tys. dolarów odszkodowania. Czy w Polsce byłoby to możliwe?

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 26.07.2021
autor: Mateusz Różański, fot. freeimages.com
Źródło: businessinsider.com.pl, własne

Pomijamy część dotyczącą problemów niepełnosprawnej Amerykanki, której pracodawca zmienił godziny pracy. Osoby zainteresowane znajdą całą publikację pod wyżej podanym adresem. Zamieszczamy informacje dotyczące polskiego prawa. Czytamy:
"Warto zadać pytanie, czy nieuzgodniona z pracownikiem zmiana jest sprzeczna z polskim prawem pracy i czy pracownik z niepełnosprawnością ma prawo domagać się w takiej sytuacji powrotu do poprzednich godzin pracy? Takie pytanie skierowaliśmy do Państwowej Inspekcji Pracy. Okazuje się, że polskie przepisy niekoniecznie pokazują, co robić w takich sytuacjach.
Jak wskazuje Juliusz Głuski, rzecznik prasowy Głównego Inspektoratu Pracy, czas pracy osób z niepełnosprawnością jest regulowany ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Przez to - nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy w przypadku pracowników z niepełnosprawnością (poza pewnymi wyjątkami).
- Należy jednak zauważyć, że choć przepisy ustawy regulują normy czasu pracy osób z niepełnosprawnością oraz warunki w jakich można od nich odstąpić na rzecz regulacji zawartych w Kodeksie pracy, to nie normują zasad ustalania rozkładów czasu pracy oraz informowania pracowników o wprowadzonych w nich zmianach - tłumaczy Juliusz Głuski. - Zgodnie z Kodeksem, rozkład czasu pracy pracownika może być sporządzony w formie pisemnej lub elektronicznej na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc - informuje rzecznik.

Przepisy nie regulują

Obecne regulacje nie zawierają zakazu zmiany ustalonego rozkładu czasu pracy, ale także nie definiują sposobu w jaki zmianę należy wprowadzić - kontynuuje Juliusz Głuski.
- Biorąc pod uwagę, że na pracodawcy spoczywa obowiązek organizowania pracy w taki sposób, który zapewni pełne wykorzystanie czasu pracy (art. 94 pkt 2 Kodeksu pracy), to zmiany w rozkładach czasu pracy pracowników są dopuszczalne wyjątkowo - i musi być to uzasadnione przyczynami obiektywnymi (jak np. nieobecność pracownika spowodowana chorobą). Regulacje w tym zakresie, również te określające, z jakim wyprzedzeniem tego typu zmiany mogą być dokonywane, powinny być zawarte w przepisach wewnątrzzakładowych, obowiązujących u pracodawcy, np. w regulaminie pracy lub obwieszczeniu. Wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy powinny także określać terminy powiadamiania pracowników o wprowadzonych zmianach do już obowiązujących rozkładów czasu pracy - odpowiada Rzecznik Głównego Inspektoratu Pracy".

***

Czy niskie kwalifikacje ułatwią uznanie za niezdolnego do pracy

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy LIP 1, 2021

Czytamy:
"Mam niepełne wykształcenie zawodowe, pracowałem dotychczas jako kierowca, lecz nie mogę nadal wykonywać tej pracy, m.in. z powodu cukrzycy. I choć choruję jeszcze na kilka innych chorób, to ZUS uznał, że nie jestem niezdolny do pracy, bo mogę się przekwalifikować i znajdę lżejszą pracę. Nie zgadzam się z tym, bo przecież w moim wieku i z moim wykształceniem nie mogę tak po prostu zmienić zawodu. Czy sąd może zmienić decyzję ZUS? - pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspertka współpracująca z DGP - zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS niezdolna do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolna do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś niezdolna częściowo osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
Także w opisywanej sytuacji można się spodziewać niekorzystnego wyroku sądu, chyba że odwołujący udowodni, że w jego przypadku rzeczywiście nie jest możliwe nabycie nowych kwalifikacji".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 1 lipca 2021 r.
autor: Anna Kwiatkowska, oprac.: GR

***

Czy aby wyjechać na turnus potrzeba zrobić wywiad środowiskowy?

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 19.07.2021
autor: Anita Siemaszko
Źródło: Integracja 3/2021

Na pytanie zawarte w tytule odpowiada prawnik Integracji Anita Siemaszko: Czytamy tę odpowiedź:
"Kwestia przeprowadzania wywiadów środowiskowych uregulowana jest w art. 107 Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1876 z późn. zm.), która wyraźnie określa sytuacje, w których przeprowadza się rodzinny wywiad środowiskowy. Do takich sytuacji nie należy ubieganie się osoby niepełnosprawnej o środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Ani Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 573), ani Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz.U. Nr 230, poz. 1694 z późn. zm.) nie nakładają takiego obowiązku przy rozpatrywaniu wniosków.
Nie ma zatem żadnych podstaw prawnych do przeprowadzania wywiadów środowiskowych w celu rozpatrzenia wniosków o dofinansowanie uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym".
Więcej informacji na temat turnusów można znaleźć na portalu www.pfron.org.pl.

***

Kolejne gminy z transportem door-to-door

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
Dziennik gazeta prawna/Baza Wiedzy LIP 9, 2021

Czytamy:
"Już w 64 gminach w całej Polsce realizowana jest usługa indywidualnego transportu "od drzwi do drzwi" dla osób potrzebujących wsparcia w zakresie mobilności.
Kwota dofinansowania realizowanego przez PFRON projektu "Door-to-door" wzrosła do prawie 64,5 mln złotych.
Realizowany przy współudziale środków unijnych projekt zakłada organizację w gminach usług indywidualnego transportu door-to-door oraz poprawę dostępności architektonicznej wielorodzinnych budynków mieszkalnych. Zwiększone dofinansowanie projektu umożliwi podjęcie negocjacji z kolejnymi 17 samorządami, których wnioski o przyznanie grantu zostały ocenione pozytywnie pod względem merytorycznym, ale nie uzyskały finansowania z uwagi na wyczerpanie środków. Kwota dofinansowania udzielonego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 wzrosła do 64 412973,21 zł. Z projektu mogą korzystać gminy, związki i porozumienia gmin, powiaty, związki i porozumienia powiatów. Regulamin konkursu dostępny jest na stronie projektu".
PFRON (2021-07-09), autor: Wydział ds. Komunikacji,
oprac.: GR

***

Stagnacja zamiast zmiany. Eksperci o Strategii rozwoju usług społecznych

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 14.07.2021
autor: Mateusz Różański

Czytamy:
"- Najsłabsi na marginesie marginesu. Właśnie siedzimy na zgliszczach naszych nadziei na godne życie. Zamiast deinstytucjonalizacji jest fikcja ubrana w piękne słówka - tak zaproponowaną przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS) "Strategię rozwoju usług społecznych" oceniła Alicja Loranc, mama dziecka z autyzmem. W swoich poglądach nie jest ona odosobniona. Wielu komentujących mówi o przedstawionym do prekonsultacji projekcie jako straconej szansie na zmianę.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło do prekonsultacji projekt "Strategii rozwoju usług społecznych" - zawierający rządową propozycję strategii deinstytucjonalizacji. Niestety, całkowicie rozminęła się ona z oczekiwaniami środowiska.

Pełnomocnik: To nie jest moja strategia

W założeniach miała to być strategia odchodzenia od opieki w wielkich instytucjach, jak np. domy pomocy społecznej (DPS) na rzecz usług świadczonych lokalnie, jak mieszkalnictwo wspomagane i usługi asystenckie. Przygotowaniem strategii zajmował się Paweł Wdówik, Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Strategia przygotowana przez zespół ekspertów, kierowany przez Pełnomocnika, trafiła do Minister Rodziny i Polityki Społecznej, Marleny Maląg, 30 kwietnia tego roku. Ostatecznie jednak - jak poinformował sam Pełnomocnik - do prekonsultacji został przedstawiony zupełnie inny dokument, z którym on nie miał nic wspólnego.
"Projekt Strategii przygotowany przez zespół pod moim kierownictwem przewidywał dokładny plan rozwiązania problemu, jakim są instytucjonalne formy opieki, a zwłaszcza domy pomocy społecznej. Niestety, w tej materii koncepcja moja i pani minister zasadniczo się różnią" - napisał na Twitterze Paweł Wdówik.

Skierowany do prekonsultacji projekt spotkał się z bardzo krytyczną odpowiedzią przedstawicieli środowiska - w tym również osób zaangażowanych w przygotowanie strategii, nad którą pracował Pełnomocnik. Z jednej strony, przedstawiony do prekonsultacji projekt zakłada powolne wygaszanie domów pomocy społecznej. Ma się to dziać dzięki nowym formom wsparcia - takim, jak choćby mieszkalnictwo wspomagane. Z drugiej, nie zawiera informacji, jak dokładnie ma ten proces być przeprowadzony. Nie ma w nim choćby rozpisanego na kolejne etapy programu wprowadzania usług społecznych. Oczywiście, waga i konieczność przeprowadzenia procesu deinstytucjonalizacji jest w rządowym dokumencie podkreślana - ale, co wskazują komentujący eksperci, za mało jest w nim o tym, jak ten proces rzeczywiście ma przebiegać.

Brak precyzyjnych zapisów
- Wstępne założenia projektu skupiają się na autonomii osoby, której wsparcie ma być udzielone, jednak istotne działania, jak tworzenie sieci mieszkań wspomaganych czy moratorium na tworzenie nowych DPS-ów, są planowane dopiero w 2040 r., a nawet w ramach kolejnej strategii - wskazuje Monika Wiszyńska, radca w Zespole ds. Równego Traktowania Wydziału Prawa Antydyskryminacyjnego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.
- Obawy budzi jednak ustalenie planu finansowego dopiero po przyjęciu strategii przez Radę Ministrów. Ostateczna wysokość środków przewidzianych do realizacji poszczególnych działań będzie ustalana w każdym roku przez Radę Ministrów w trakcie prac nad ustawą budżetową - dodaje przedstawicielka Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.
Zwraca uwagę, że przygotowany przez ministerstwo dokument nie precyzuje również, w jaki sposób nastąpi stopniowe odejście od działań projektowych na rzecz systemowych regulacji (np. w przypadku asystencji osobistej).
- Podjęte prace nad wskazaną strategią są jednak na bardzo wczesnym etapie, a w ramach konsultacji istnieje szansa na korektę niektórych założeń i uwzględnienie zgłaszanych postulatów - mówi Monika Wiszyńska.
Przypomina, że przyjęcie strategii działania na rzecz deinstytucjonalizacji usług społecznych, z wyznaczeniem ram czasowych procesu przejścia przez osoby z niepełnosprawnościami do niezależnego życia w społeczności lokalnej, było jedną z najważniejszych rekomendacji dla Polski Komitetu ONZ ds. praw osób z niepełnosprawnościami.
- Komitet wskazał również na potrzebę zapewnienia stabilnego finansowania oraz wydatkowania funduszy Unii Europejskiej na rozwiązania zgodne z Konwencją - podkreśla".
I dalej:
"Przez prawie rok pod kierownictwem ministra Pawła Wdówika bardzo liczne grono pracowników ministerstw, we współpracy z osobami reprezentującymi m.in. ROPS-y, pracownikami nauki, badaczami obszaru społecznego, wraz z przedstawicielami organizacji pozarządowych, bardzo intensywnie pracowało nad przygotowaniem Strategii Deinstytucjonalizacji (DI). Ostatecznie 30 kwietnia br. dokument ten został przekazany na ręce pani minister Marleny Maląg. To efekt wielomiesięcznej, skoordynowanej pracy, który powstał w wyniku konsensusu i który jest doskonałym materiałem do dalszej pracy. Przedstawiona strategia uznana chyba została za zbyt rewolucyjną i przez to niemożliwą do realizacji. Ale dlaczego nie spróbowano na bazie tego dokumentu rozpocząć rozmów, które na pewno doprowadziłyby do "urealnienia" proponowanych w Strategii rozwiązań? Bo one wszystkie są realne, zostały odpowiednio osadzone w perspektywie czasowej oraz dobrze przeanalizowane pod kątem źródeł ich finansowania.
Strategia DI widziała człowieka i jego potrzeby, skupiała się na budowaniu systemu wokół osoby w jej środowisku. Wszystkie zaproponowane w Strategii rozwiązania już zostały wielokrotnie przetestowane i działają, tylko bardziej lokalnie. Również ze środków UE zrealizowano w ostatnich latach dziesiątki, jak nie setki, programów pilotażowych, programów, w ramach których budowano, a następnie testowano różne modele usług społecznych. Z tych programów są raporty, opracowania, rekomendacje. Wiele modeli zostało rekomendowanych do upowszechniania i włączenia ich w istniejący system. Dlaczego nie sięgamy po te doświadczenia? Przecież to są gotowe i sprawdzone rozwiązania, które leżą zapomniane na półkach. Kto pamięta albo kto wie, jakie pilotażowe programy były realizowane 3-4 lata temu? Kto wie i pamięta o dziesiątkach innowacji społecznych, które były testowane i kto zna, kto wdraża wnioski z ich realizacji? To są gotowe narzędzia, które powstały po to, aby z nich korzystać. Korzystać, czyli wdrażać.
Mamy też Strategię na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030, która w sposób zgodny z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych wyznacza kierunki działań skierowanych do tej grupy. Mam natomiast wrażenie, że te wszystkie dokumenty w ogóle się nie widzą.
W przedstawionym do prekonsultacji dokumencie niepokój budzi bardzo odległa perspektywa czasowa, np. pełne zagwarantowanie świadczenia usług w środowisku lokalnym dla każdego obywatela to rok 2050! Dopiero za 30 lat mamy osiągnąć poziom, który dziś już osiągnęło wiele europejskich krajów? 30 lat to jedno pokolenie, czyli ani moje pokolenie, ani pokolenie mojego syna i jego kolegów i koleżanek zwyczajnie tego momentu nie dożyje. Prawie 20 lat potrzeba na edukację wszystkich interesariuszy? Czy naprawdę tak niski jest poziom ich świadomości, chociaż od prawie 10 lat wdrażamy w Polsce Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych?"
Cała publikacja pod adresem wskazanym na wstępie.

***

Dlaczego pobierający rentę z tytułu niezdolności do pracy nie może wybrać miesiąca, w którym zostanie ona zamieniona na emeryturę

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy LIP 2, 2021

Czytamy fragment publikacji:
"Do czerwca tego roku pobierałam rentę z tytułu niezdolności do pracy. ZUS jednak wydał decyzję, z której wynika, że z urzędu przyznano mi emeryturę. Skończyłam 60 lat w czerwcu, ale nie chcę przechodzić w tym miesiącu na emeryturę, bo wiem, że akurat jest wtedy niekorzystny przelicznik. Czy mogę zakwestionować decyzję ZUS? - pyta czytelniczka Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspertka współpracująca z DGP - zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS emeryturę przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Jak wyjaśnił Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z 18 marca 2021 r., sygn. akt III AUa 974/20, przepis ten jest klarowny w swej treści i rodzi obowiązek przyznania przez ZUS automatycznie z urzędu prawa do emerytury renciście od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, bez konieczności złożenia wniosku przez osobę uprawnioną. Regulacja ta więc nie daje osobie uprawnionej możliwości wyboru późniejszej daty, od jakiej emerytura zostanie przyznana, poprzez złożenie wniosku w późniejszym terminie, gdyż jest ona przyznawana z urzędu, od dnia osiągnięcia przez tę osobę powszechnego wieku emerytalnego. Nie istnieje też przepis prawa, który uprawniałby ubezpieczonego, mimo braku złożenia wniosku o wstrzymanie renty, do wystąpienia z wnioskiem o przyznanie emerytury, której wysokość będzie obliczona według zasad obowiązujących w innym miesiącu niż w miesiącu, w którym osiągnął on wiek emerytalny (np. w maju)".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 1 lipca 2021 r.
autor: Anna Kwiatkowska, oprac.: GR

***

Wiceminister Wdówik: za nowym systemem orzeczniczym pójdzie nowy system świadczeń

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 01.07.2021
autor: Beata Dązbłaż

Czytamy:
"- Ustawa o zatrudnieniu wspomaganym w ciągu miesiąca lub dwóch rozpocznie swoje życie czy to przez konsultacje czy proces legislacyjny - powiedział wiceminister Paweł Wdówik podczas chatu, zorganizowanego przez Polską Organizację Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON) 1 lipca.
Rozmowa poświęcona była sytuacji na rynku pracy osób z niepełnosprawnościami i planów rządu dotyczących zmian systemu wsparcia tej grupy społecznej na rynku pracy.
Paweł Wdówik, Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych zaznaczył, że w czasie roku pandemicznego trwały konsultacje ustawy o zatrudnieniu wspomaganym ze środowiskiem, w wyniku których pojawiły się nowe postulaty i koncepcje, które zostaną w niej uwzględnione.

Zmiana orzecznictwa

Krzysztof Kosiński, wiceprezes POPON, prowadzący spotkanie z wiceministrem Wdówikiem, zapytał m.in. o to, czy za planowaną zmianą systemu orzecznictwa, rząd planuje również wsparcie osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy.
Zdaniem wiceministra, przede wszystkim musi zostać zapewniona kwestia konwersji starych orzeczeń na nowe. Musi wejść w życie tabela, która będzie określać poszczególne stopnie w starym i nowym systemie.
- W ten sposób będziemy tworzyć system wsparcia, aby stopnie były przekładalne na siebie w obu kierunkach, aby dofinansowanie do pensji mogło mieć miejsce. Sądzimy, że nowe rozwiązania w ciągu dwóch lat staną się faktem. Kalendarz prac nad orzecznictwem jest taki, że w październiku zacznie się ścieżka legislacyjna i ustawa ma szansę być uchwalona w styczniu 2022 r. i potrzebuje ona roku na okres przejściowy. Czyli przez rok jeszcze będziemy korzystać ze starego systemu.
W 2023 r. wejdzie nowe orzecznictwo i nowy sposób wsparcia na rynku pracy - mówił wiceminister Paweł Wdówik.

Długofalowa zmiana

Podkreślił w trakcie spotkania, że najbardziej interesuje go, jak długofalowo zmienić sytuację na rynku pracy osób z niepełnosprawnościami.
- Zastanawiam się, jak to możliwe, że połowa osób z niepełnosprawnościami jest zatrudniona w firmach, które nie otrzymują dofinansowania do ich pensji. To wymaga głębszej refleksji - podkreślił wiceminister Wdówik.
Przypomniał, że Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 zakłada wzrost wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych o 1/3 więcej niż obecnie.
- Musimy zmotywować osoby niepełnosprawne do podejmowania pracy i pracodawców do tworzenia odpowiednich warunków. Będą potrzebne nowe narzędzia dla pracodawców, zatrudniających osoby niepełnosprawne np. zatrudnienie wspomagane - mówił Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.

Likwidacja pułapki rentowej

- Jak chce Pan zachęcić osoby niepełnosprawne, żeby stały się aktywne? - zapytał wiceministra Krzysztof Kosiński.
- Wiemy, gdzie są blokady, likwidacja pułapki rentowej to pierwszy krok. Po jej zniesieniu zobaczymy, co wydarzy się na rynku pracy, czy pociągnie to za sobą większy ruch - odpowiedział Paweł Wdówik.
Krzysztof Kosiński zauważył, że firmy członkowskie POPON mają problem ze znalezieniem pracowników, w związku z czym pytał o możliwość przesunięcia środków z PFRON z samorządów do organizacji pozarządowych, które wspierałyby zatrudnienie.
Wiceminister podkreślił wagę równowagi pomiędzy filarem samorządowym i pozarządowym.
- Zastanawiam się jak zwiększyć skuteczność PCPR, ale nie myślę o tym, by środki dla nich przekazać organizacjom pozarządowym - zaznaczył Paweł Wdówik.

Nowe orzekanie, nowy system świadczeń

Wiceprezes POPON zapytał także wiceministra o kwotę zasiłku pielęgnacyjnego.
- Kluczowe wyzwanie teraz to orzecznictwo. Już samo wprowadzenie 500 plus dla osób niesamodzielnych pokazuje jak system jest nieskuteczny - bo osoba niesamodzielna zupełnie i taka osoba jak ja, mamy to samo orzeczenie, ja też dostałbym 500 plus. To pokazuje jak system jest nieefektywny. Mówimy otwarcie, o czym nie mówiła minister Szydło, tworząc zespół do prac nad orzecznictwem, że za nowym systemem orzecznictwa pójdzie nowy system świadczeń. Nie ma innej możliwości.
Nie powiedziałem, że to musi się zamknąć w tej samej kwocie, bo wiemy, że te środki są za niskie. Premier słyszy to ode mnie za każdym razem i ze zrozumieniem przyjmuje - mówił Pełnomocnik.
W rozmowie padła też jego deklaracja, że obecnie trwają intensywne prace i szukanie rozwiązań, których celem byłaby lepsza sytuacja zakładów aktywności zawodowej, jeśli chodzi o ich finansowanie.

Promocja prostych rozwiązań

Wiceminister Wdówik podkreślił również w czasie spotkania, że nigdy nie będzie promował rozwiązań, które kumulują osoby niepełnosprawne w jednym miejscu pracy i że nigdy nie będzie wspierał patologii. Skrytykował też i podsumował jednym słowem niski stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych w urzędach centralnych - "żal" - skwitował wiceminister.
- Wspólnie szukajmy rozwiązań najprostszych, by system pozwalał łatwo zatrudniać osoby niepełnosprawne, by był klarowny i przejrzysty, który wytnie możliwości nieuczciwości - podkreślił na koniec wiceminister Wdówik.

Jak poinformowała nas rzeczniczka prasowa POPON, Anna Węgrzynowicz, nagranie chatu z wiceministrem Pawłem Wdówikiem będzie dostępne na stronie POPON".

***

Trzy lata programu Dostępność Plus

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy LIP 23, 2021

Czytamy:
"Ponad 100 inicjatyw angażujących środki o wartości około 8,7 miliarda złotych. To szacowane koszty inwestycji, które poprawią dostępność. Te środki pozwolą usunąć bariery architektoniczne i zapewnić dostępność w szkołach, uczelniach, przychodniach, szpitalach, urzędach, budynkach wielorodzinnych, na dworcach kolejowych i w przestrzeni publicznej miast.
Trzy lata programu Dostępność Plus to między innymi docelowo ponad 180 szkół podstawowych z grantami na finansowanie dostępności oraz ponad 170 uczelni realizujących projekty na dostosowanie swojej działalności do potrzeb studentów i pracowników z niepełnosprawnościami. To także 20 zmodernizowanych już dworców kolejowych oraz 650 nowych lub przebudowanych peronów kolejowych, dostępnych dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się.
Aktywnie działa Rada Dostępności. Rozwijane jest Partnerstwo na rzecz dostępności, do którego należy w tej chwili 219 podmiotów. To dwa ważne fora wymiany poglądów, doświadczeń i kreowania pomysłów dla rozwoju dostępności w Polsce.
Kluczową rolę w realizacji programu Dostępność Plus odgrywa ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Dzięki niej instytucje publiczne są zobligowane do zapewnienia dostępności w swoich budynkach. Ustawa zobowiązuje również do świadczenia usług publicznych bez barier, utrudniających korzystanie z nich przez osoby z niepełnosprawnościami, starsze, czy z innych względów potrzebujące doraźnej pomocy.
Szkolimy architektów w zakresie projektowania uniwersalnego, urzędników w tematyce dostępności cyfrowej i planowania przestrzennego, pracowników organizacji pozarządowych w zakresie audytowania dostępności, pracowników transportu w kwestii obsługi osób z niepełnosprawnościami. Organizujemy konkursy dla przedsiębiorców, w których zachęcamy do uniwersalnego projektowania usług i produktów przyjaznych ludziom starszym i z niepełnosprawnościami".
PFRON (2021-07-21)
autor: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, oprac.: GR

***

Strategia deinstytucjonalizacji i przepisy niwelujące różnicowanie opiekunów już blisko?

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 25.06.2021
autor: Beata Dązbłaż

Czytamy:
"- Prekonsultacje strategii deinstytucjonalizacji, nad którą pracuje ministerstwo rodziny, odbędą się w lipcu - mówił 24 czerwca na posiedzeniu sejmowych Komisji Zdrowia oraz Polityki Społecznej i Rodziny, wiceminister Stanisław Szwed.
- Podjęliśmy działania związane z deinstytucjonalizacją w Krajowym Programie Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu, aktualnie program jest w trakcie prac rządowych na etapie Komitetu Stałego Rady Ministrów i pracujemy w resorcie nad strategią deinstytucjonalizacji, potem będzie ona poddana prekonsultacjom. Mamy projekt, nad którym pracowała grupa ekspertów oraz nasz departament, a w przyszłym tygodniu chcemy odbyć szerokie prekonsultacje zarówno z organizacjami pozarządowymi, ROPS-ami, jak i samorządami. Po prekonsultacjach będziemy gotowi, by przedstawić projekt do prac parlamentarnych - mówił wiceminister rodziny i polityki społecznej, Stanisław Szwed.

Pilotaż do 2023 r.

Dodał, że do 2023 r. 20 samorządów będzie prowadziło program pilotażowy z zakresu wdrażania deinstytucjonalizacji.
- Jesteśmy obecnie na etapie wyłaniania wykonawców programu - dodał.
Połączone komisje sejmowe zajęły się tego dnia informacją Ministra Rodziny i Polityki Społecznej oraz Ministra Zdrowia na temat sytuacji opieki długoterminowej w Polsce, a w szczególności koordynacji, deinstytucjonalizacji i obecnej sytuacji kadrowej w opiece długoterminowej.
Wiceminister Szwed przytoczył kilka danych z tego obszaru.
Z usług opiekuńczych, które są zadaniami własnymi gmin o charakterze obowiązkowym, w 2020 r. skorzystało ponad 113 tys. osób, w tym prawie 6 tys. osób w formie specjalnych usług opiekuńczych. Obecnie jest 840 środowiskowych domów samopomocy na 32 tys. miejsc dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Domów pomocy społecznej - gminnych i ponadgminnych - na koniec 2020 r. było 828 na 81 tys. miejsc. Oprócz tego było 644 placówek niepublicznych tego typu na 25 tys. miejsc.
- Obecnie mamy więcej miejsc w DPS-ach, niż mieszkańców - zaznaczył wiceminister rodziny.
Jak poinformował, z Programu 75+, który po modyfikacji jest skierowany do samorządów do 60 tys. mieszkańców, w 2020 r. skorzystało 509 gmin, czyli spośród uprawnionych 89 proc.

Jest projekt realizujący wyrok TK

Posłowie pytali w trakcie posiedzenia m.in. o realizację wyroku TK z 2014 r., który uznał, że przyznanie świadczenia ze względu na wiek powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki jest niekonstytucyjne.
- Warto przypomnieć, że pokłosiem wyroku była decyzja o rozszczelnieniu tego systemu, wprowadzono specjalny zasiłek opiekuńczy, a tu trzeba podejmować bardzo racjonalne decyzje, bo potem przez wiele lat nie można zniwelować ich skutków - mówił wiceminister Szwed. - Mamy w tej chwili przygotowany projekt, który realizowałby wyrok TK i czekamy na wpis do rejestru prac rządu - dodał.
Wiceminister zaznaczył także, odnosząc się do pytań posłów, że nad systemem orzecznictwa pracował zespół pod kierownictwem wiceministra Pawła Wdówika, Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
Adam Zawisny, wiceprezes Instytutu Niezależnego Życia zaznaczył, że bardzo pomocne byłoby ustanowienie pełnomocnika ds. deinstytucjonalizacji. Zwrócił także uwagę m.in. na konieczność ujednolicenia mieszkalnictwa wspomaganego.

Niektóre problemy opieki długoterminowej

Wśród problemów podnoszonych przez posłów znalazły się m.in. te związane z kształceniem odpowiedniej liczby personelu opieki długoterminowej, ich zarobkami, koniecznością równowagi pomiędzy opieką nieformalną, np. rodziny a opieką instytucjonalną.
Posłanka Iwona Kozłowska (KO) przytoczyła m.in. badania CBOS z 2019 r., wedle których 22 proc. seniorów powyżej 75 r. ż. miało trudności z wykonywaniem codziennych czynności, a 40 proc. seniorów chciałoby otrzymać pomoc w chorobie.
- Dane NIK wskazują, że seniorzy nie korzystają z usług opiekuńczych ze względu na duże koszty - mówiła. - W Polsce ponad 500 tys. osób starszych ma objawy otępienia - dodała, pytając o to, jak wygląda system opieki nad osobami z otępieniami.
Dane GUS z 2018 r. wskazują, że z usług opiekuńczych skorzystało 92 tys. seniorów, co oznacza 10 na 100 seniorów".

***

Trwa nabór do projektu rehabilitacji kompleksowej

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR

DGP/Baza Wiedzy, LIP 19, 2021

Czytamy:
"PFRON zaprasza wszystkich chętnych do wzięcia udziału w projekcie kompleksowej rehabilitacji. Projekt skierowany jest do wszystkich, którzy z powodu choroby lub wypadku utracili możliwość wykonywania dotychczasowego zawodu, a chcieliby podjąć inną pracę, adekwatną do zainteresowań i stanu zdrowia. To również szansa dla tych, którzy ze względów zdrowotnych nigdy nie pracowali, a chcieliby wejść z sukcesem na rynek pracy.
Aby wziąć udział w projekcie wystarczy zgłosić się do nas telefonicznie pod numer 22 50 55 600 lub mailowo ork@pfron.org.pl, gdzie konsultanci PFRON udzielą wszelkich informacji i wytłumaczą, krok po kroku, jak wygląda proces rekrutacji.
Kompleksowa rehabilitacja to nowe na gruncie polskim rozwiązanie, mające na celu ułatwienie podjęcia lub powrotu do pracy osobom, które wskutek doznanego urazu lub choroby w różnych okresach życia utraciły zdolność do pracy.
Głównym celem programu jest uzyskanie zatrudnienia przez jego uczestników lub uruchomienie przez nich działalności gospodarczej, dlatego główną rolę odgrywa tu moduł zawodowy. Proponowane w ramach tego modułu szkolenia zawodowe, kończą się egzaminem i przyznaniem certyfikatu.
Na kompleksową rehabilitację składają się trzy elementy, które wzajemnie się uzupełniają:
- moduł zawodowy, czyli spotkania i warsztaty z doradcą oraz szkolenia zawodowe,
- moduł medyczny, czyli zabiegi fizjoterapeutyczne,
- moduł psychospołeczny, którego celem jest wzmocnienie kompetencji społecznych i psychologicznych uczestników.
O tym, ile zajęć z każdego modułu będzie miał Uczestnik decyduje na pierwszym spotkaniu w Ośrodku zespół specjalistów. Na początek opracowują oni indywidualny plan rehabilitacji na pierwsze dwa tygodnie, które są okresem próbnym, a następnie na resztę pobytu Uczestnika.
Udział w projekcie wiąże się z kilkumiesięcznym pobytem w Ośrodku Rehabilitacji Kompleksowej. Funkcjonowanie ośrodków odbywa się zgodnie z zasadami bezpieczeństwa, obowiązującymi w czasie pandemii.
Ze względu na sytuację epidemiologiczną w Polsce Ośrodki będą funkcjonować zgodnie z wytycznymi opracowanymi przez zespół specjalistów ds. zakażeń. Co ważne, wszyscy uczestnicy projektu przed wejściem do Ośrodka Rehabilitacji Kompleksowej poddawani są testom na obecność koronawirusa".
PFRON (2021-07-16), autor: Wydział ds. Komunikacji, oprac.: GR

***

PFRON: program "Rehabilitacja 25 plus" wydłużony o dwa lata

E-informator portalu www.niepelnosprawni.pl 28.06.2021
autor: Beata Dązbłaż
Źródło: pfron.org.pl

Czytamy:
"Pilotażowy program PFRON "Rehabilitacja 25 plus" został wydłużony do końca 2023 r. - informuje Fundusz.
Program skierowany jest do niezatrudnionych dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, które nie są objęte rehabilitacją społeczną w placówkach dziennej aktywności np. środowiskowych domach samopomocy czy warsztatach terapii zajęciowej. Mogą z niego skorzystać placówki edukacyjne, w tym m.in. ośrodki rehabilitacyjno-edukacyjno-wychowawcze czy ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze.

Wypracować rozwiązania

Celem programu jest wypracowanie takich rozwiązań w codziennej pracy z młodymi ludźmi z niepełnosprawnością intelektualną i niepełnosprawnościami sprzężonymi, które zapewnią im wsparcie w utrzymaniu samodzielności i niezależności w życiu społecznym - także po ukończeniu edukacji. Wysokość dofinansowania na jednego beneficjenta programu dotychczas wynosiła 2,5 tys. zł miesięcznie.

Kolejne dwa lata

Program został wydłużony na kolejne dwa lata:
- rok szkolny 2021/2022 trwający od dnia 1 września 2021 roku do dnia 31 sierpnia 2022 roku
- rok szkolny 2022/2023 trwający od dnia 1 września 2022 roku do dnia 31 sierpnia 2023 roku.
"W najbliższym czasie na stronie internetowej PFRON pojawi się komunikat dotyczący wyznaczenia terminu naboru wniosków dla roku szkolnego 2021/2022 oraz wysokości stawki osobowej przypadającej na jednego beneficjenta programu miesięcznie" - informuje PFRON".

***

Wniosek o świadczenie dopiero po zawieszeniu emerytury

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy LIP 14, 2021

Czytamy fragment informacji:
"Nie można czekać z zawieszeniem pobierania emerytury, jeśli chce się złożyć wniosek o świadczenie pielęgnacyjne. Tylko wtedy organ może wydać decyzję o wypłacie - czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej".
I dalej:
"SKO orzekło, że odmowa przyznania tego wsparcia nie może naruszać zasady równości, różnicując w sposób nieuprawniony sytuację opiekunów osób niepełnosprawnych, zwłaszcza że w tym przypadku strona może dokonać stosownego wyboru i zawiesić prawo do emerytury. Organ wskazał jednak, że kobieta tego nie zrobiła, dlatego decyzję organu pierwszej instancji należało utrzymać w mocy".
I jeszcze jeden fragment:
"Jednak WSA nie podzielił takiego sposobu rozwiązania problemu, jego zdaniem bowiem wypłata świadczenia pielęgnacyjnego w wysokości odpowiadającej różnicy pozostawałaby w sprzeczności z treścią art. 17 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jednoznacznie określa i nie pozwala na samodzielne określanie jego kwoty przez organ, na podstawie jakiekolwiek przesłanek. Według WSA słusznie podnosi się w orzecznictwie, że praktyka taka, niezależnie od trudności co do ustalenia jej podstawy prawnej, spowodowałaby dalsze wątpliwości w zakresie zachowania zasady równości oraz komplikacje przy ustalaniu wysokości wypłaty świadczenia w sytuacji otrzymania np. trzynastej emerytury, czy też w zakresie odprowadzanych składek ubezpieczeniowych".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 14 lipca 2021 r.
autor: Paweł Sikora, oprac.: GR

***

Gdy usługa jest mieszana, nie można udzielić ulgi na PFRON

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy LIP 2, 2021

Czytamy:
"Jeśli usługi pomocy drogowej będą świadczone przez pracowników pracodawcy oraz z wykorzystaniem podwykonawców, to w świetle przepisów nie można ich uznać za usługę własną. To zaś wyklucza możliwość wystawienia klientowi informacji o kwocie obniżenia wpłaty na PFRON - donosi Dzienniki Gazeta Prawna.
Takie stanowisko przedstawił fundusz w decyzji z 11 czerwca 2021 r. (nr DW.400.18.2021.IGR) wydanej dla jednego z pracodawców. O interpretację przepisów wystąpiła firma, która planuje zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych, dzięki czemu mogłaby udzielać swoim kontrahentom ulg we wpłatach. Przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług assistance, czyli kompleksowej pomocy drogowej.
Pracodawca wykonuje je głównie na zlecenie firm ubezpieczeniowych i koncernów samochodowych. Polegają one m.in. na prowadzeniu centrum zgłoszeniowego, holowaniu i naprawie pojazdów, wynajmie samochodu zastępczego. Jednocześnie część z działań składających się na usługę assistance jest fizycznie wykonywana przez współpracujących z przedsiębiorstwem podwykonawców. Ich zaangażowanie nie jest w żaden sposób wykazywane na fakturze trafiającej do klienta, bo usługa pomocy drogowej jest im sprzedawana jako jedna, kompleksowa usługa. Jednak w związku z tym firma ma wątpliwości, czy w takiej sytuacji będzie mogła udzielać obniżeń we wpłatach na rzecz PFRON.
Fundusz w decyzji informuje pracodawcę, że takie prawo nie będzie mu przysługiwać. Wyjaśnia, że przepisy ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 573) nie określają ani nie narzucają sprzedającemu zasad realizacji świadczonej usługi. Istotne jest natomiast, aby była to jego usługa własna. Powiązanie sprzedającego z przedmiotem zakupu wynika wprost z art. 22 ust. 1 mówiącego, że wytworzył on produkcję lub świadczył usługę, których zakup ma uprawniać nabywcę do obniżenia wpłaty na PFRON, oraz art. 22 ust. 8 stanowiącego, że kwotę ulgi oblicza się wyłącznie w odniesieniu do usługi i produkcji własnej. Dlatego kluczowy jest wkład własny pracodawcy w wykonanie usługi lub wytworzenie produkcji. To właśnie on, a nie charakter i gospodarcze przeznaczenie usługi, decyduje, czy jest to usługa własna".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 1 lipca 2021 r.
autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR

***

Najpierw decyzja o wstrzymaniu dopłat, a potem o odmowie

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz, oprac.: GR
DGP/Baza Wiedzy ?? LIP 29, 2021

Czytamy fragment publikacji:
"Gdy pracodawca nie rozliczy się z PFRON do 31 stycznia roku następującego po tym, za który przysługują mu dopłaty do pensji, prezes funduszu może wydać decyzję o odmowie wypłaty. Może to zrobić jednak tylko wtedy, gdy wcześniej wydał decyzję o ich wstrzymaniu do czasu uiszczenia zaległości - donosi Dziennik Gazeta Prawna".
Cała publikacja w Dzienniku Gazecie Prawnej z 29 lipca, 2021 r., autor: Michalina Topolewska, oprac.: GR

***

Praca zdalna z dodatkowymi obostrzeniami dla zatrudniających

author/grzrod
Grzegorz Rodziewicz , oprac.: GR
DGP,/Baza Wiedzy ?? LIP 30, 2021

Czytamy:

Firma, która umożliwia zatrudnionym pracę na odległość, będzie musiała opracować procedury ochrony danych osobowych w związku z takim trybem świadczenia zadań. Zostanie też zobowiązana do uwzględniania uwarunkowań psychospołecznych w ocenie ryzyka zawodowego - donosi Dziennik Gazeta Prawna.
Tak wynika z ostatniej wersji rządowego projektu nowelizacji k.p., która ma umożliwić stosowanie pracy zdalnej na stałe. Uwzględnia ona uwagi zgłoszone w trakcie konsultacji społecznych. Te rozwiązania oznaczają dodatkowe obowiązki dla firm.
Projekt zakłada wiele innych szczegółowych zmian. Do 24 miesięcy wydłużono okres czasu, w którym można świadczyć okazjonalną pracę zdalną (czyli bez konieczności zawierania porozumień w tej sprawie). Wcześniej proponowano, by wynosił on 12 dni. Co ważne firma będzie mogła cofać zgodę na wykonywanie pracy zdalnej przez pracownika, jeśli nie będzie on przestrzegał obowiązków bhp. Zmieniono też zasady polecania pracy zdalnej bez konieczności pozyskiwania zgody pracownika. Będzie to możliwe m.in. w okresie, w którym z powodu siły wyższej (a nie jak dotychczas z przyczyn niezależnych od pracodawcy) zapewnienie bezpiecznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu nie jest możliwe".
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 29 lipca 2021 r., autor: Łukasz Guza, oprac.: GR